Annou sové Montray !
Dépi yonndé tan, lenjistis kolonialis pran an lantroupriz dèyè Montray. Lè mwen di « lenjistis, zot wè sé « lajistis » mwen té lé di. Lanng dwet-mwen chapé. Yo lé dépotjolé jounal-la. Anni déyé Montray yo sé wè klè. Sa sé mes lé kolonialis. Dépi an bagay ka ouvè zié pep-la, dépi an bagay ka limen lenndò konsians-nou, lé kolonialis ka pran pè. Fok yo chaché fini épi ras bagay-tala. Zot za tou konprann Montray pa ka antré an kont lé pofitè ki lé désèvlé Moun Matnik.
Non ! Nou pa andwa lésé Montray anba lentonsion malfétè.
Annou chonjé ! Montray sé an jounal ki ka okouranté nou asou sa ka pasé atè Matnik kon an déwò Matnik. Kontel, lè ni an lenjistis ka fet ant patwon épi travayè, Montray toujou ka manifesté prézan pou esplitjé nou tout fondok poblenm-lan. Souvanfwa, za nou ka li adan Montray, nou pa ka li’y adan dot jounal. Montray pa ni bak ka mennen épi lapérè. Montray pa anba lopsion gouvelman okelki i lib di sa i lé di a kon lidé’y di’y.
Annou pran an ka direk ! Nou pé pa bliyé lanmanniè Montray dévlopé sa ki fet adan zafè CEREGMIA-a. Jik alè, nou ka wousouvwè fré anlè zafè-tala gras a Montray. Men, sé pa anni sa.
Chak mwa oktob, mwa kéwol, Montray ka gloriyé lanng-lan an gran. Toufwazékant, Montray pa ka atann mwa oktob pou ba lanng kréyol la pal-la i bouzwen an. Mi an jounal éti sé dé lanng nou an ka woulé san konparézonnri. Lanné-tala tou, nou viré li anlo bel bagay adan Montray asou lanng évek kilti kréyol la. Tout plézi-nou sé té li kéwol Donmnik, kréyol Senklisi, kréyol Ayiti, kréyol Gwadloup épi dot ankò. Mi bel bagay ! An moun ki ka goumen pou kréyol andwa touvé satis. Épi Montray, nou ka konnet fanm ek nonm latouwonni-nou ka défann lanng kréyol la. Nou ka dékouvè liv yo matjé. Nou pran laritim li dives lanng kréyol é bagay-tala ni kont pwa’y. Pa ni mwenyen ou ouvè Montray san ou pa wè an paj an kréol adan’y. Ni anbadjo moun konsa sé anlè Montray yo li lanng kréyol la pou primié fwa. Montray ka palé nou di lawonntouni-nou ; i ka palé nou di Afrik, di dot péi tou. Sa vayan ! Montray pa ka vlopé kod lonbrik-nou anlantoun ren-nou. I ka dévlopé karisti konsians-nou. Mi sé direktiman sa nou bouswen alè la pou nou pa rété nan gran soukou. Montray natal ek postal.
Mwen pé ké pé di tousa mwen sé lé di. Sé anni an pal mwen lé ba Montray.
Non ! Fok pa nou lésé Montray li yonn douvan lé pofitè !
Tjébé fò Afarel ! Nou la épi’w !
Daniel