Accueil
Aimé CESAIRE
Frantz FANON
Paulette NARDAL
René MENIL
Edouard GLISSANT
Suzanne CESAIRE
Jean BERNABE
Guy CABORT MASSON
Vincent PLACOLY
Derek WALCOTT
Price MARS
Jacques ROUMAIN
Guy TIROLIEN
Jacques-Stephen ALEXIS
Sonny RUPAIRE
Georges GRATIANT
Marie VIEUX-CHAUVET
Léon-Gontran DAMAS
Firmin ANTENOR
Edouard Jacques MAUNICK
Saint-John PERSE
Maximilien LAROCHE
Aude-Emmanuelle HOAREAU
Georges MAUVOIS
Marcel MANVILLE
Daniel HONORE
Alain ANSELIN
Jacques COURSIL

Sen-Valanten : "Mwen enmen'w kon an kochon enmen labou"

Sen-Valanten : "Mwen enmen'w kon an kochon enmen labou"

   Tout moun konnet esprésion kréyol la : "Mwen enmen'w kon an kochon enmen labou". An tan moun té sa palé kréyol toujou, lè zot wè an nonm té ka di an madanm sa, madanm-lan pa té ka ni égri ni fè kòlè pwan'y. Okontrè, madanm-lan té jwa kité jwa ka alé ! Poutan, lè ou ka fè tan transbòdé fraz-tala an fwansé, i ka fè led, i ka kòché zorey-ou ek fanm-lan ou di sa-a pé jis fouté'w an palaviré : "Je t'aime comme un cochon aime la boue".

   Primié bagay nou ka rimatjé sé ki fraz kréyol la pa ni pies mo ni karayib ni afritjen ni zendien andidan'y. Tout sé mo fraz-tala sòti adan lang fwansé a :

 

   . Mwen (moi)  / enmen (aimer)  / 'w (vous)  / kon (comme)  / an (un)  / kochon (cochon) / labou (boue)

 

   Nou ka apiyé anlè sa davwè moun pé prétann ki kréyol sé an lang vié Neg ek ki pawol-tala sé nan bouch vié Neg i ka tijé. Piespa ! Pa ni yon sel mo adan fraz-tala ki sòti adan tejk lang l'Afrik. Pa yonn ! Kidonk keksion-an ka viré pozé kò'y : ki manniè fraz-la pa ka kòché zorey moun lè i an kréyol aloski lè i an fwansé, i ka kòché yo ?

   Enben, répons-lan sé ki nou pa ka risanti an lang pa rapot a ni sonorité'y ni vokabilè'y ni gramè'y. Nou ka risanti an lang pa rapot a imaj-la i ni a andidan sosiété-a i yé a. Anni gadé imaj lang panyol la adan sosiété matinitjez la ! An tan lontan, lè owkes ek chantè té ka sèvi'y, tout moun té ka touvé sé té an lang ki bidjoul, men dépi manawa panyol koumansé fè siwawa atè lavil Fodfwans, imaj-la anni mofwazé blip. Pou di ki ou ké koké an fanm, atjèman, ou ka di : "Man ké fè manzel palé panyol !". Kivédi lang panyol la anni pèdi tout wototo-a i té ni a.

   Sé menm bagay pou kréyol : sé pa lang-la ki led oben ki vilgè. Sé imaj-la nou ni di kréyol la ki ka fè nou wè'y kon an lang ki led oben ki vilgè. Kifè an lang ki vilgè pé toutafetman di "Mwen enmen'w kon an kochon denmen labou" tandiski an lang ki pwop, kontel fwansé, pé pa di "Je t'aime comme un cochon aime la boue".

   Sa ou ka di di sa, konpè Sen-Valanten ?...

  

 

Bwet-a-mo :

 

Bidjoul : joli.

Davwè : parce que.

Fraksan : choquant.

Kivédi : c'est-à-dire.

Mofwazé : changer.

Palaviré : gifle double.

Panyol : espagnol ; hispanique.

Tijé : jaillir.

Transbòdé : traduire.

Wototo : prestige.

Connexion utilisateur

CAPTCHA
Cette question sert à vérifier si vous êtes un visiteur humain afin d'éviter les soumissions automatisées spam.