Accueil
Aimé CESAIRE
Frantz FANON
Paulette NARDAL
René MENIL
Edouard GLISSANT
Suzanne CESAIRE
Jean BERNABE
Guy CABORT MASSON
Vincent PLACOLY
Derek WALCOTT
Price MARS
Jacques ROUMAIN
Guy TIROLIEN
Jacques-Stephen ALEXIS
Sonny RUPAIRE
Georges GRATIANT
Marie VIEUX-CHAUVET
Léon-Gontran DAMAS
Firmin ANTENOR
Edouard Jacques MAUNICK
Saint-John PERSE
Maximilien LAROCHE
Aude-Emmanuelle HOAREAU
Georges MAUVOIS
Marcel MANVILLE
Daniel HONORE
Alain ANSELIN
Jacques COURSIL

SA KI DEYE DJENDJEN « SELFIE »-TALA ?

Jean-Laurent Alcide
SA KI DEYE DJENDJEN « SELFIE »-TALA ?

   An plis ki Fesbouk sé pli gran lizin makrélaj asou latè, i sé an manniè pou sèten moun valorizé kò-yo tou. Soutou fanm. Ek pou sa, yo ka sèvi épi an lanmod yo ka kriyé « selfie », an mo anglé ki lé di an foto ou ka fè di pwop fidji’y oben pwop kò’w épi téléfòn powtab ou. Ou pé fè an selfi épi an moun ki séleb tou : an chantez, an politisien, an gran foutbalè kisasayésa. Lè ou wè ou mété sa anlè masonn Fesbouk ou, sa ka ba’w dé fwa plis valè ankò. Déziem kalté selfi-tala mwen grav ki primié-a pis sé plis moun séleb la ou fè foto-a épi’y la ou ka mété an valè ki wou menm.

   Kidonk annou éséyé dékatiyé primié selfi-a, lè zot wè moun-lan ka mété fidji’y oben kò’y anlè masonn Fesbouk li. Dabò-pou-yonn, fok sav ki 90% selfi, sé fanm ka posté yo. Sé vré ni 10% nonm mal mouton ka fè sa, mé sé pito jenn tibray éti let poko fini koulen an nen-yo oben ti ganstè ka imité Neg méritjen. Ni fanm ki ka mété an selfi diféran tou lé jou ! Ou sé di lè yo lévé lé bomaten, olié yo ay bwosé dan-yo ek pwopté prel patat yo, primié bagay yo ka chonjé, sé kouri-limen powtab-yo pou sa pwan an selfi. Lè yo paré pou chapé ay an travay, yo ka pwan an lot selfi pou posté épi lè yo batjé abò loto-yo (oben abo lotobis ek métwo si zot wè yo Laba-a), yo ka viré pwan an lot ankò. Sa ja ka fè 3 selfi aloski i poko menm 9h di maten !

   Epi larestan lajounen-an ka kontinié kon sa. Yo ka pwan selfi lè yo ka manjé restoran an midi, lè yo ka ladjé travay an bout laprémidi-a ek lè yo rivé lakay-yo. Ou sé di si yo pa fotografié kèo-yo y opa ka ekzisté ankò ! Délè ou ka mandé kò’w, es sé madanm-tala ni an non-mayé an kay-la oben tjek mako ka chatrinen kot-yo ba yo lannuit. Fanm ki jenn ka fè selfi épi boug-yo délè, mé dépi 30 lanné rivé anlè tet-yo, awa ! Pa ni zafè nonm ankò. Poutji ? Davwè selfi-a jistiman, sé an zam ba yo. An fizi pou fè lachas é sa yo ka chasé-a sé an nonm. Kon nonm sé an ras ki kouyon pasé dé pié’y dépi i douvan an madanm ki bel oben ka paret bel, enben pi souvan ki rarman, yo ka pri adan zatrap-la. Kon dé gran mal milé ki yo yé, yo ka kouri-matjé kòmantè anba selfi fanm-la : « Tu é fwesh ce matin ! », « Toujours osi jolie » oben « Woy-woy-woy ! Mésié ! ». Sé sa fanm-lan ka mandé pou i fè lèlè, pou i woukoulé, pou i fè chat-pouchin : « Ah bon ? Tu crois ? Merciii ! ».

   Tou lé jou, sé menm siléma-tala ka viré koumansé ek sé gran mal milé nonm-lan pa ka konpwann ki selfi-a ki anlè masonn Fesbouk madanm lan, sé pa vré madanm-lan. Sé pa kon sa madanm-lan yé an vré. Menm sé tala ki ansanm yo lévé lé bomaten ka kouri fotografié fidji-yo, menm sé tala ka pwan tan pasé an kouch lapenti anlè lapo-yo, bwosé chivé yo ek ranjé sosil-yo. Kivédi yo pa natirel pies kon yo lé fè kwè a !

   Kidonk selfi, pou anchay fanm ki sel oben ki pété zotey-yo adan rilasion santimantal, sé an zatrap nonm kon ratiè sé an zatrap krab. Pou tout bon, ka rivé an lè éti yo, fanm ek nonm, ka pwan kontak ek yo ka jwenn. Sa ki ka pasé apré, pèsonn pa sav. Djab li yonn ki té ké pé di nou sa. Mé an plis di koté-tala, zafè selfi-a ka riprézanté tou an lépok éti tout moun lé vini vèdet. Avan, sé té gran artis, gran espowtif, politisien kisasayésa ki té vèdet. Sé fidji-yo nou té ka wè anlè jounal oben latélé, mé mi anvwala Entènet vini chouboulé bagay-la. Entènet ka pèmet nenpot ki ti masoukwel ki poko jenmen fè an tjou-patat nan lavi’y mété selfi anlè masonn Fesbouk-li ek, si lachans pòté ba’y, i pé vini séleb adan an bat-zié. Soutou si sé pa anni fidji’y i mété. Sifi i mété an mòso tété, an lapersi tjuis, an lonbwaj bonda, pou wop !, tout nonm mako kouri matjé « j’aime » anlè masonn Fesbouk yo. Bagay-tala ka pousé plizanpli fanm, tout kalté laj dayè, mété kò-yo pres tou-ni pou sa atiré nonm oben pou fè ganm anlè dot fanm.

   Sa ki pli tris-la, sé ki otan nou pé toutafetman konpwann ki an jenn ti mafi 15 lanné, an jenn fi 25 an oben an jenn fanm 35 an ka mété selfi toulong, otan lè ou wè fanm-lan janbé dènié laj-tala, sa kouyon. Sa jis riditjil délè ! Sé an konkou sélilit yo ka fè a lè-tala, an konkou majol ka pann ek tété ka dépann. Ek kon sa yé a, pa ni pèsonn, pies nanm charitab pou sa ba yo an ti konsey pou di yo : arété sa ! Dé sèten adan sé fanm-tala pa menm koté a largis ankò, yo pa menm rété yon sel koup di mond ek yo konpwann yo kapab fè an nonm bandé toujou. Tjip ! Sa patétik kité patétik ka alé. Sa pé menm vini trajik si zot wè an bout an sèten moman, fanm-lan pa touvé pies nonm pou vini tiré twel zagriyen an ki ka bouché lapot kokot-yo. Alò, ka ni dé sèten fanm dézespéré ka anni fè an selfi di…kokot-yo.

   Kisiswa manniè-a ou gadé poblem-la, kisiswa manniè ou tounen-viré’y, ou blijé rivé a an finaldikont : sa tris.

                                                                              Jean-Laurent Alcide   

Connexion utilisateur

CAPTCHA
Cette question sert à vérifier si vous êtes un visiteur humain afin d'éviter les soumissions automatisées spam.