Si ou wè fwitaj té an wayom, asiré-pa-pétet ou té ké rèn-li abo piébwa-a ki ka pòté'w la ni an ti manniè flègèdè, abo sé anni lè sézon livènay ka koumansé, ou ka désidé kò'w fléri. Men ou sé fwitaj ki ka lévé nan tè ki sek, nan bòdaj savann éti soley ka kraché-difé toulong. Belté'w ka séré kò'y dèyè féyaj, anba lonbwaj piébwa ki pli wo ek lè yo ka fè tan dékouvè'y, sa blijé fè tjè moun-lan soté. I ka sanm konsidiré Lanati oben Bondié fè tan sanblé ti triyang vè pal ek konstwi an kalté boul ki ka paret sa ki frajil lè i vini matrité. Tit-ou sé an langann ki dous kité dous ka alé.
Tit-ou sé ponm-kannel.
Zibié ki zibié ni larespektasion ba'w, jik sikriyé ki poutan sirè pasé sirè fet, davwè si sé gran labitid-yo chiktayé mango, siriz, ponm-dlo, papay, prin-sitè kisasayésa..., yo pa ka noz menyen'y. Mèyè sé davwè toulitan ou poko matrité, zékal-ou red-mato épi ou ka anni moli adan an bat-zié, adan yon sel lannuit, ek si yo pa ni tan tjuiyi'w, ou ka chapé-tonbé atè-a, ou ka pété miyet-mòso.
Lè ou wè ou rivé matrité, an lodè diskré ka lévé dèyè zékal-ou ki pres ka pété lè an moun ka pwan'y nan lanmen'y. Kifè anfwa moun-lan désidé ouvè'w, an ti lanmè dousè, koulè let migannen épi lowja, ka anni paret ek sel bagay ki rété pou fè, sé gloupab lachè'w ko agoulou-gran-fal. Sa ka pres blijé moun-lan fèmen zié'y afos ou chwit, mé an ti gou sab ka vini sispann net-é-pwop sanslay-tala. Sé palakoz sab-tala ki ni moun ki pa enmen'w pies toubannman.
Ponm-kannel, sa yo pa sav, sé moun-tala, sé ki oprèmié-koumansman, avan nonm koumansé viv anlè latè, sé nan bòdaj lanmè ou té ka viv men lè yo débatjé, yo koumansé koupé tout piébwa ki té la, kifè ou bat dèyè, ou pati-monté nan mòn. Men ou pa jen bliyé lanmè-a ek sab-li. Ou chayé-alé an ti ponyen épi'w ek sé pou sa chak lè an moun ka nannan'w, i ka bité asou dé ti grenn sab anba dousin lachè'w...
Vokabilè :
Agoulou-gran-fal : vorace.
Belté : beauté.
Bliyé : oublier.
Chiktayé : déchiqueter.
Chwit : doux.
Davwè : parce que.
Gloubap : avaler.
Jen : jamais.
Kisasayésa : etc.
Langann : vocable.
Matrité : mûr.
Mèyè : peut-être.
Migannen : mêler.
Miyet-mòso : en mille morceaux.
Net-é-pwop : d'un seul coup.
Ponyen : poignée.
Sanslay : sensation.
Sirè : emmerdeur.