Accueil
Aimé CESAIRE
Frantz FANON
Paulette NARDAL
René MENIL
Edouard GLISSANT
Suzanne CESAIRE
Jean BERNABE
Guy CABORT MASSON
Vincent PLACOLY
Derek WALCOTT
Price MARS
Jacques ROUMAIN
Guy TIROLIEN
Jacques-Stephen ALEXIS
Sonny RUPAIRE
Georges GRATIANT
Marie VIEUX-CHAUVET
Léon-Gontran DAMAS
Firmin ANTENOR
Edouard Jacques MAUNICK
Saint-John PERSE
Maximilien LAROCHE
Aude-Emmanuelle HOAREAU
Georges MAUVOIS
Marcel MANVILLE
Daniel HONORE
Alain ANSELIN
Jacques COURSIL

Man pa ka konprann !

Hughes BARTELERY
Man pa ka konprann !

          Lanné pasé, kouran mwa janvié a, dis jounalis lantoun an tab  touvé lanmò yo. Landimen, sé twa polisié ki té ka fè travay yo kon tou lé jou ki ped lavi yo. Anpami yo té ni an ti moun bò kay nou: Clarissa. Dé jou apré, sé kat moun san gran flafla ki té ka fè ti kous yo kon tou lé jou ki touvé an lanmò brital. Pèsonn pa té jenmen wè sa. Men ayen pa té fini, yonn-dé mwa apré, an mwa novanm lan, menm biten, menm bagay, sé pasé santrant moun kou taa ki mò anba bal ki ka pati an tout sans. Épi mi-anvwala, lanné tala, sa viré koumansé, jou 14 juiyé 2016, an sel moun abò an kanmiyon, tjwé 84 ti maléré ki té alé gadé lafet. Pou bout, jòdi 26 juiyé 2016, sé an labé yo tjwé, an moun travay-li sé enmen ek endé pwochen'y, dlo vréman dépasé farin. Sé pa té an aksidan, sé té an masak.

 

         Sé pa té, ni jounalis, ni solda, ni polisié ki té vizé, ni menm moun ki pa té adan menm larel ki yo, sé té toubannman fwansé tou senp, touris banal, katolik, mizilman, boudis, ki té mové koté a, mové lè-a : Nice, dizé d'swè, jou 4 juyè tala

 

         Sa ki fet, sé ki an jou bonmaten, an jenn-jan, an yich Bondié kon yo menm poutan, anni désidé fok té dépotjolé lavi sé moun taa.

 

         Man pa ka konprann, ladjè-a poutan sé pa an frans i yé, ni Léwop, sé adan an péyi étila solda fransé,  méritjen, étranjé, anvayi. Men pasé sé jan péyi taa défann kò yo kont sé anvahisè-a yo té simié imigré adan péyi ki pa lé yo, sibi movezté rasis éwopéen, pran lanmò initil an lanmè, épi mennen ladjè-a épi yo.

 

         Sé pitet manniè goumen yo. Sa pli fasil, sa ka fè pli mal, ek i sifi an sel moun pou fè déga an kontenjan. Adan péyi ki ni ladjè, solda ka vizé solda ek ka tjwé inosan, malérezman san yo lé, men sé téworis-la, yo, yo ka vizé espésialman ek selman, ayen ki inosan, moun ki pa fè yo ayen. Kisa yo pé bien mété an tet sé ti jenn-jan an pou yo ka ofè lavi yo konsa? Kisa yo pé bien pwonmet yo pou yo asepté mò pou an koz yo pa menm sèten konnet? Poutji moun-lan ki ka voyé yo a pa ka alé fè bagay-li li menm? Es vréman yo sav sa yo ka fè, es yo sav lè yo ké mò yo ké bien mò. Ayen pé ké chanjé sa.

 

         An final di kont, es tousa sé pa lanmò initil? Lè an aviyon tonbé ayen pa ka opozé pèsonn pran aviyon ankò. Tout sé dézagréman taa pa chanjé ayen, tout lafet ka kontinié toupatou, ladjè-a pa ka fini, ni toujou otan déga, imigré ka toujou chapé pa grap, ka riské lavi yo pou rantré adan an péyi yo rayi, DAECH toujou anba bonm, Hollande toujou la. Rézilta, atjelman, tout moun, kisiswa juif, mizilman, katolik, neg, blan chinwa, zendien, papa, manman oben yich, vini pli solidè anmizi-anmizi. Atjelman tout moun sé  "mwen sé Nice", kon lanné pasé sé té "mwen sé Charlie". Mi jòdi a lapòt légliz pa ka fè yo pè. Ki tan sa ké fini?

Connexion utilisateur

CAPTCHA
Cette question sert à vérifier si vous êtes un visiteur humain afin d'éviter les soumissions automatisées spam.