Pou koumansé, man kay ba zot dé ti enfowmasion asou lensireksion lisid
Kisa sa yé ?
Sé an gwo gawoulé ki fet lisid Matinik apré yo aboli lesklavaj. Lesklavaj sispann mé ayen pa chanjé. Anplis di sa, lajistis fransé kondané an jenn boug «nwè» ki défann kò‘y.
Pou gloriyé zafè-tala nou prévwa fè épi pwofésè-nou maché nan bouk Lariviè-Pilot. Nou kay fè konsidiré sé an espektak. Man kontan sa, pas sé listwè péyi-mwen, komin-mwen sa enpowtan ba mwen montré moun man sav sa sav sa ki fet avan mwen.
Valère William 3ème 1
***
Pou koumansé, lensirektion Lisid déklanché épi an misié yo ka kriyé Léopold Lubin. I té ka travay pou lakomin Maren, i té ka alé anlé an chantié pou kannal la sikri lè i jwenn an bétjé, Pellet de Lautrec épi an komisè marin, Augier de Maintenon. Yo mandé’y vansé kò’y pou ba yo lè é di’y bonjou.
Léopold ki pa brennen pran kout kravach. Lé i alé wè lapolis, pèsonn pa pran wotè’y. Apré bagay-tala Lavié-Pilot rantré an lensireksion (yo mété difé adan sé bitasion lisid-la) épi Lumia Sophie, Eugène Lacaille, Furcy Carbonnel é anlo moun ankò. Sé bétjé-a koumansé pran pè.
Mwen ka pansé sé an bon bagay di fété an évènman ki matjé anlo lespri Matnik ki pres mennen nou lendépandans. Mwen fiè di prézanté an pies téyat asou évènman-tala.
Ly-Ann’ SAMOT 3ème 1
***
Mwen ka pansé sé an bon bagay nou gloriyé Lensireksion lisid le 22 septanm, pas sé Laviè-Pilot i koumansé ek bout. Sé moun-an ki té pòtalan adan zafè-tala sé Lumina Sofie , Eugène Lacaille , Rosalie Soleil , Louis Telga , Emile Sidney… Sé Matnik sa rivé ! Sé listwè péyi mwen.
Lesklavaj té ja fini mè soufrans-yo té ka kontinié kan menm.
Roseau Marc 3ème 1
***
Mwen ka pansé sa bien di fété lensireksion Lisid pas nou ka gloriyé labolision lesklavaj kidonk nou pé voyé douvan dé évènan kon tala.
Epi LUMINA, ROSALIE,TELGA,VILLARD, BOLIVARD... moun sav Laviè-Pilot ka egzisté.
Ni moun ki réyisi fè nou konprann fok nou goumen adan lavi-a.
Mwen kontan pas kolej Lariè-Pilot ka fété moman enpòtan tala
Samuel 3ème 1
***
Man bien kontan lensireksion lisid rivé pou sa té chanjé tibren bagay. Dé ou twa moun (pétrolè) alé mété difé kay lé bétjé a. Lensireksion lisid ni an chaj senbolik. Matinik mantjé trapé lendépandans-li. Man lib, man ni an kay, an fanmi ki soudé… man pé alé la man lé san yo ba men an kout-fwet. Nou pé di lé moun-lan ki fè sa mèsi pas sé pou lapéti-yo nou pé viv konsa atjelman. Viv sé moun-tala : Lumina, Rosalie, Eugène...
Nou mété an estati au bouk Laviè-Pilot pou riprézanté yo ka bat kò-yo pou lalibèté, sa ka fè 147 lanné sa pasé é chak lanné le 22 sepanm nou ka gloriyé lensireksion LISID Matinik
Aurianne épi Wendy 3ème 1
***
Mwen ka pansé sa bien di fété lensireksion disid an kolej Laviè-Pilot, sa ka pewmet nou sonjé anlot évènman l’abolision lesklavaj.
Mwen kontan pas mwen lib aprézan.Telga,Villard,Bolivard,Rosalie Soleil,Lumina Sophie… té lé la justise. Nou ka fété jou tala, senbolikman, épi yo.
Dimitri
***
Nou ka pansé fété lensireksion lisid adan kolej-nou sé bagay ki bien pas sa ka fé nou sonjé sé moun-lan bat kò-yo pou moun lisid lib.
Sa ka pèmèt koméroré lèspri sé moun-an ki fè ladjè pou nou lib.
Man sé dékolejièn Jak Roumen nou ka pansé sé yo, pétrolez ek pétrolè, kif è si nou pé viv konsa atjelman.
Pastel Marie-Judith
Thiant- -Mert Tahina-Aveline