Si zot mandé nenpot ki grangrek, an moun ki konnet bien listwè pa ekzanp, ki wotè MAO-TSE-TOUNG ek STALINE épi ou ba moun-tala chwézi ant "1,68m" ek "1,80m", asiré pa pétet i kay réponn ou ki sé Ris-la ki té gran ek Chinwa-a ki té piti.
Men, lafwanch vérité, sé ki sé MAO ki té ni 1,80m ek STALINE 1,68 !
Bagay-la pa chanjé jòdi-jou pis met-a-manyok la Risi, kivédi Wladimir POUTINE, ni 1,70m tandiski met-a-manyok la Chin, XI YIN PING, ni 1,80m. Dayè, Xi YI-PING wo pasé MITTERAND (1,70m) ek pasé SARKOZY (1,67m). Sa ka montré nou ki sa ? Ki nou ni anchay préjijé nan fonfonn kabech-nou, anchay lidé ki tou-fet. Sé pa pou wotè moun selman nou ni préjijé, sé malérezman adan tout kalté domèn. Kontel Neg pi fò an espow ki lézot ras-la, ki yo ni pli gwo lolo ki tout moun, ki yo sa dansé pi bien ki lézot pep kisasayésa...
Ki sa ka pwofondé lo lidé tou-fet kouyon tala nan lespri-nou ?
Sé tout kalté bagay ki reskonsab sa : lékol, latélé, siléma, Entènet kisasayésa...Ek anfwa yo rantré nan lespri-nou, sa red toubannman pou sa déchouké yo. Si, pli souvan ki rarman, sé kalté lidé-tala pa ni pies pòtalans, sa ka rivé délè ki yo ka povotjé sitiasion ki térib kité térib ka alé. Kontel lidé ki Blan pli antélijan ki Neg, lidé ki Juif sé moun ki jaja lajan, lidé ki Arab sé moun ki enmen goumen, lidé ki Chinwa sé moun ki kouyonnè kisasayésa...
Anni yon solision ki ni pou sa déchouké lo kouyonnad-tala nan tet-nou : pwan tan katjilé asou yo, pézé yo, soupézé yo, vérifié yo ek anfwa nou dékouvè ki yo pa vo ayen, fouté yo nan razié ...