Accueil
Aimé CESAIRE
Frantz FANON
Paulette NARDAL
René MENIL
Edouard GLISSANT
Suzanne CESAIRE
Jean BERNABE
Guy CABORT MASSON
Vincent PLACOLY
Derek WALCOTT
Price MARS
Jacques ROUMAIN
Guy TIROLIEN
Jacques-Stephen ALEXIS
Sonny RUPAIRE
Georges GRATIANT
Marie VIEUX-CHAUVET
Léon-Gontran DAMAS
Firmin ANTENOR
Edouard Jacques MAUNICK
Saint-John PERSE
Maximilien LAROCHE
Aude-Emmanuelle HOAREAU
Georges MAUVOIS
Marcel MANVILLE
Daniel HONORE
Alain ANSELIN
Jacques COURSIL

Sé pa lékol selman pou aprann moun li ek matjé kréyol (lang matinitjé)

Léandre MARIMOUTOU
Sé pa lékol selman pou aprann moun li ek matjé kréyol (lang matinitjé)

     Dépi dé lanné lasosiasion Blogodo mété doubout pa koté Mònwouj an atilié kréyol ; Blogodo sé an bann manmay ki mété ko yo ansanm dépi dis lanné pou chanté kantik nwel . Dot manmay vini pou pa yo an balan é sé kon sa dé atilié wè jou : primié-a sé maché, siyonnen toupatou pou lasanté, mé pou konnet plis fondok  péyi nou, pas sa red di wè dot moun andéwò dékouvè belté péyi-a avan nou.          Vréyajé  pa mové mé an nou konnet koté kay nou pli bien avan nou alé kay lot-la ; lot atilié-a sé ta kréyol-la é sé di’y  nou ka palé,  sa bel menm !  sa fasil toubannman ! sa té ké bon ki andidan chak komin Matinik dé moun mété  doubout dé atilié li épi matjé kréyol, kisiswa yonn, épi asosiasion, épi lakomin, an bouk ouben lakanpangn…toupatou limen an ti boukan pou an jou tout ti boukan jwenn pou fè yan papa ouben yan manman boukan kay kléré tout Matinik, fout sa ké bel dann !!!

  Andidan Blogodo ki kalté moun ka aprann li épi matjé kréyol ?

     Asou  ven manmay-la ni tout laj ,tout kalté travay :tianmay dépi set lanné jik gran moun swasantdis  an montan, chofè traktè, ouvriyé agrikol, awtizan, moun ka travay ek ti anmay, chomè, ritrété…..   Fok sav ki apré dis séyans  sé manmay-la testé kò yo yo menm  venndé mé. Yo li douvan  plis ki 150 moun teks jounal « grif an tè » lanné 1970,  kontel : Neg Mawon, Esklav épi Mawon, Makandal, Kominoté Mawon, Mawonez épi Milat asimilé ; yo jwé asou podiòm an pies yo fè asou esklav Romen, lè nou wè maniè moun bat lanmen ba yo pou démonstraksion -tala, asiré pa pétet yo tout réisi lekzanmen-yo. Pa bizwen di zot fos-la yo pran dépi jou –tala é kouman yo vini dé vayan défansè lang-lan .

  Sanmdi 25 jen,  lasosiasion Blogodo sanblé tout sé manmay-la pou rimet  biyé man té la ( diplòm), té ni pou primié lanné é déziem lanné ; bon pawol tonbé , jou- tala manmay ladjé kò yo asou lang-lan, « man kontan, sa pa difisil pies, atjolman man pé fè ganm, i pli senp pou matjé ki fransé, fok ti manmay aprann sa ,nou té konnet mé nou té pè palé, man ka rivini lanné pwochenn……. »

     Sa vré pou mennen an latilié kon sa fok kanmarad animatè-a an zafè’y, pas sé pa an lékol épi an sel nivo, séyans-la sé anpil bokantaj, ni an manniè pou ba sa ou konnet, ou ka rété ababa lè ou wè  sé moun-la ki vini aprann lan ka pòté bon nannan  ba’w. An bel mèsi ba tout kanmarad kréyolis, tout matjè ki mété déwò dé zouti pou édé nou travay . Fok sav primié séans-la potalan anlo : di, sa sa yé kréyol, koté i sòti ? kouman i wè jou ? koté oliwon latè yo ka palé kréyol ? ki wotè kréyol jòdi jou Matinik, an sé lékol-la, ki kalté létid ?  kréyol lékol élémantè ,kolej, lisé, linivèsité, ki diplòm ? pou fè ki sa ? Sa sa yé  G.E.R.E.C ? ki moun ki mété’y doubout ? sa’y ponn ? sa sa yé jounen entènasional kréyol ? non matjè Matinik ….. ?

       Pou moun ki bizwen doukwé,  gadé wè an konférans Raphaël Konfiant fè an vandrèdi 7 mé 2009 la DDE douvan dé fonksionè fransé ki té mandé travay Matinik, gadé wè tou teks Jid, Boukman, Léotin, Restog…… dènié teks nou travay sé : « An ti lodè Mango-Basiyak » konfiant matjé pa ni lontan , sé manmay-la touvé’y  dou toubannman !

 

    Léyann

Connexion utilisateur

CAPTCHA
Cette question sert à vérifier si vous êtes un visiteur humain afin d'éviter les soumissions automatisées spam.

Pages