An ti filett dlo lariviè, tou swenn, tou tjousanmen*, flègèdè, estentjé é renté*, pè koulé-alé, afoss i megzoklett. I sóti jwenn ti goutt dlo an lasouss bien chéti, ki, avan menm i pwennté nen'y dèwò, za valé toutt kalté model prézon anba latè pé póté.
Tou lé dé ka pati san fè tren, yo pa rété lafoss yo té ni, an tan an. Yo ka alé kanmenm, sé labitid yo ki la. Pianm pianm, yo ka bay désann, désann bo pié lanmè ki lonjé asou kan, lantou ti péyi a. I ka wouklé, ka kraché tjim, ka vréyé lanm, ka tiré pié, ka déviré vini, pou di i ni asé, i bon épi tousa.
É nou, nou sanfouté, nou sanfouté pa mal.
Piess koté, pa ansel marisosé* pou tounwayé nan siel, kon ti élikòptè vivan ki té ké lé montré kontan yo bien kontan, yo ka volé anlè. Disparett trapé yo. Pa rété. Pa ni.
Bètafé, kantapou yo, dènié a fini pa pran aviyon, pou ay pòté limiè'y kléré lalin pito.
Papiyon pa ka vini fè ganm douvan piess flè nonpli. Mouch an miel entjett sisé sik sé woz la, pou pa tonbé dek-dek, i ka trapé fal frett. Koulibri pa sel jibié ankò ka batt ariè pou volé. Kayali ka séré. Pa djè rété kawouj*. Fok kwè ki yo toutt tounen mel, ki yo pran dèy kóyo é ta toutt fanmi yo. Zagriyen fini filé fil-swa, fil-kren fè'y pran lavòl.
Flè, sé zeb ki ka sek toupatou. Manjé nou sé dachin klòdékoné kankwoum*, sé yanm parakwaté*. Moustik ka pwofité pou chanté chanté’y la, tou kontan simen grenn zika, plan ladenng, adan ladenngolad* la ki ka fè nou kalaw*.
Padan tan kréyol la ka sèvi machipié, nou la, san vréyé flanm, san véyé lanm, san chonjé kisa nou kay kité ba yich nou, pou dèmen pé tjenbé bon lawoutt.
Nou sanfouté.
Sa ou lé chè, mové malfini an, é sé bien non'y, i la é i bien la. I ka fè jé’y, i ka mennnen bak li, anlè tett nou toutt. Ka sanm sé kok djenm, tou selman, ki ka chonjé lavi sé an gwo konba, é pass i enmen batt, i sé ké lé goumen, pou pitt la pa fèmen.
Térèz Léotin
Brett mo :
Swenn, tjousanmen* : répugnant, très crasseux
Renté*: éreinté, échiné, incommodé
Marisosé*: libélil, dimwazel a zel
Kawouj : l’oriole est un oiseau endémique au plumage coq de roche et noir.
Kankwoum* : cartilagineux
Yanm parakwaté* : ki ni pwazon parakwatt
Ladenngolad* : la déchéance
Fè kalaw*: mettre au défit.