Sé épi manniè wè nou, manniè fè nou, manniè konprann lavi-a, koté-a nou ka rété a, koté-a nou ka viv la, 14 now, 61 lwes (katoz now, swasant-é-yonn lwes) nou ké kapab rantré adan gran ranboulzay sosiété modèn-la, otila jòdijou, sé lakonnésans ki met, lakonnésans pa ni bout.
Pou sa, nou ni pou sèvi lékol kilti-nou. Nou ni pou apiyé anlè lékol matjé ek li lang-nou. Nou ni pou kontinié lékol fè jaden-nou, pou, lè bato manjé a, lè aviyon-an pé pa rantré an péyi-a nou pa ka mò fen. Nou ni pou viré wouvè lékol pou djéri kò-nou ek lespri-nou.
Si nou kantékant épi kò-nou, kantékant épi lespri-nou, nou pé fè lékol-nou rantré adan l'école française ki ni li osi, maniè'y ki pa manniè-nou. Fo pa nou atann anlè l'école française pou i aprann nou ayen an manniè-nou. Pas, i pa la pou sa. I pa konnet sa, i pa konnet kilti-nou, i pa konnet lang-nou. I pa ni tan pou sa. I pa ni pies lentétré adan sa.
Sé konsa, an yonn, Bèlè, kalennda, danmié , an dé, lang kréyol, épi tout lèrestan kilti-nou ka maché menm manniè a. Sé dé-tala nou pran pou ekzanp, pou kontel, sé kon an lariviè ki ka koulé, sé kon an fil ki pa ni bout. Yo pies la, pa ka fini, yo pies la pa ni bout kon lamodernité-a, jòdi, lakonnésans-lan, jòdi, ki met, ki ka mennen, ki pa ni bout.
Sé la nou ka wè, tan osi pa ni bout. É adan lang-lan, sé tan lang kréyol la pa ni bout.
Té, ka sèvi pou sa ki pasé. Pasé pa ni bout. Laj-nou pa ni bout.
Lè ou mandé kow : ki laj-mwen ?
Ou ka di, mwen ni ven lanné.
Mwen ka di'w, ou pa ni ven lanné selman.
Ou ni dé milion, uit san mil lanné plis ven lanné.
Sa sé tout tan, rivé jòdi-a, limanité mété pou aprann tousa i konnet jik jòdijou ek transmet li.
Nou pé di osi, lavi wè jou anlè latè dépi kat milia lanné, dapré konnésans moun ni. É, moun pa konnet tout.
Nou pé di an manniè alez : té, pa ni bout.
Ka, pa ni bout.
Ka, adan lang-nou ka sèvi pou sa nou ka fè, lamenm, la, atjelman la, an menm tan-an mwen ka di sa, la a.
Ka ka sèvi pou sa nou ka fè la é nou pòkò fini fè'y é nou pòkò sav ki tan nou ké fini fè'y.
Épi Ka, tout tan nou pa di nou ka bout li, ében, i pa ka bout, i pa ni bout.
Ké, sé dimen, toutalè. Nou ka wè, chak dimen ka mennen anlot dimen é dimen pa ka bout, pies.
Alò, nou pé di, fil tan lavi-nou pa ni bout. Fil, manniè nou ka wè lavi, pa ni bout. Sé kilti-nou ki ka aprann nou sa. Sé kilti-nou ki ka aprann nou viv konsa.