Si ni an bagay tout moun ka palé, za palé, ké palé ankò lontan, sé zafè majorasion 40% salè sé fonksionnè-a. Majorasion taa, ka ba tout moun ti bouton. Sé dabò pou yonn sé fonksionnè-a ki ka touché'y la, pas yo pè pèdi'y. Apré, sé sa ki pa ka touché'y la, pas yo anvi ni'y, é anfen Léta pas i pòkò pé touvé an manniè pou tiré pwa taa ki asou konsians-li a.
Si ni an bagay tout moun ka palé, za palé, ké palé ankò lontan, sé zafè majorasion 40% salè sé fonksionnè-a. Majorasion taa, ka ba tout moun ti bouton. Sé dabò pou yonn sé fonksionnè-a ki ka touché'y la, pas yo pè pèdi'y. Apré, sé sa ki pa ka touché'y la, pas yo anvi ni'y, é anfen Léta pas i pòkò pé touvé an manniè pou tiré pwa taa ki asou konsians-li a.
Pannan yonn-dé lanné, an tan man té ka travay, té ni an Enspektè Jénéral Finans sòti lot bò, ki té ka vini chak lanné vérifié finans kolektivité Matinik. Sé mwen té ka sèvi'y asistan. I té ka vini an koumansman lanné-a, pa koté mwa Févrié, é malérezman, pli souvan ki ra, an plen kannaval. A moman taa pa té ni kannaval pou mwen. Anpami travay i té ka fè, sé té wè sa ki pa té ka alé adan lé finans piblik, ek touvé an solision pou réglé pwoblem finans sé kolektivité Matinik la. Solision i té touvé sé té tiré 40% lavi chè nou an. I té ka di mwen, sé sa ki té pli gwo pwoblem finans sé kolektivité-a. Vèsé salè sé anplwayé-a épi an majorasion 40% té ka plonbé finans-yo, sé té an lérè gouvelman té fè pou rété lagrev-la ki té lé blijé Léta mété salè sé fonksionnè matinitjè a menm woté ta sé fonksionnè fransé a. I té dwet anni siprimé plito majorasion taa ba sé fonksionnè fransé a, épi ba yo an pli gwo prim. Pou'y :
1) Sa té ka pézé twop asou bidjè sé kolektivité-a, 80% lajan-yo té ka sèvi pou péyé salè selman, é ki Mè, ki Prézidan Konsey Jénéral, ki diektè Lopital, ki tout responsab kolektivité piblik, té ka rété selman 20% bidjè yo pou péyé tout lanrestan. Tout sé kolektivité-a té blijé ni difikilté. Sel solision yo té rété sé té prété lajan, ek viv akrédi.
2) Majorasion taa té ka soukwé tout péyi-a, pas sé selman an konpanyi moun té ka touché'y. Tout moun té lé majorasion-yo tou, é sa pa té posib si yo pa lé fè lékonomi-a pété kon an bonm.
3) Sé an gwo lenjistis pou lé ti maléré ka touché an SMIC ki té pli ba ki an Frans. Lavi-a pa té chè pou fonksionnè selman i té chè pou tout moun.
Enspèktè Jénéral la té ka ba mwen tout kalté pawol pou man konprann poutji i té lé pwopozé minis-la fini épi zafè majorasion-taa, san jenmen di sé té pou Léta fè lékonomi. Man té ka risivrè ponmad asou ponmad pis i té sav man té ka touché'y. A moman taa man santi fok mwen té défann ti 40% mwen an kanmenm kon man té pé.
Alò man di'y, sa vré sé an lenjistis, men tout lékonomi péyi-a té ka bénéfisié di majorasion taa. Nou pa moun ka séré lajan, ou té ka ritouvé'y ka sikilé toupatou, adan sant komèsial, adan boutik, adan garaj, adan tout ti konmes, adan lagrikilti, adan labank pou moun té ka prété pou konstwi kay. I té ka fè tout moun viv. Si yo siprimé'y anpil lantoupriz ké koulé, é moun ki prété lajan ké pran fè, yo pé ké pé péyé det-yo. Es sa pé ké ankò pli mal?
Chak lanné sé té menm bagay-la, i té ka mandé mwen ki manniè man té ka wè pou tiré zafè 40% taa. Kon man wè bagay-la té an tet-li i ki'y pé ké sòti, man di'y Matinik pé ké pé sipòté ped majorasion-taa britalman konsa, alò si yo lé siprimé'y fok fè an manniè pou lajan-taa rété Matinik pou bésé kou lavi-a, men fok pa sé, ni Léta, ni Kolektivité ki pou jéré'y, sé nou menm ki pou fè'y pas sé lajan nou yo té pran.
Man pa sav sa ki pasé apré, si sé Enspektè-taa ki konvenk minis-la, men, pé d'tan apré, lè Dijou palé di siprimé majorasion 40% lavi chè a, Matinik mantjé pri difé.
Commentaires